Antalya, Türkiye’nin bir ili ve en kalabalık beşinci şehri. 2016 sonu itibarıyla İl Nüfusu: 2.328.555’dir.İlin yüzölçümü 20.177 km2‘dir. İlde km2‘ye 115 kişi düşmektedir. (Yoğunluğun en fazla olduğu ilçe: 5067 kişi ile Muratpaşa’dır.) 19 İlçe ve belediye, bu belediyelerde toplam 910 mahalle bulunmaktadır.
Tamamı Akdeniz Bölgesi’nin batısında yer alır ve Antalya Körfezi’yle Batı Torosların arasında kurulmuştur. Yüzölçümü bakımından Türkiye’nin altıncı büyük ilidir.Güneyinde Akdeniz, batısında Muğla, kuzeyinde Burdur ve Isparta, kuzeydoğusunda Konya, doğusunda ise Karaman ve Mersin illeri vardır.
Antalya şehri, 1980 yılından sonra uygun iklim koşulları ve turizm etkinlikleri nedeniyle hızla gelişmiş ve buna paralel olarak il de günümüzde Türkiye’nin en kalabalık beşinci ili olmuştur. Antalya’da ekonomik hayat büyük oranda ticaret, tarım ve turizme dayalıdır.
Antalya ilinin kapsadığı bölge tarih öncesinden günümüze dek pek çok medeniyeti barındırmıştır ve Türkiye’de en çok antik kent bulunan ildir. Sırasıyla Likyalılar, Lidyalılar, Pamfilyalılar, Bergamalılar, Romalılar, Bizanslılar, Selçuklular, Osmanlılar ve son olarak da Türkiye Cumhuriyeti hakimiyetinde bulunan Antalya bu medeniyetlerin hiçbirine başkentlik yapmamıştır.
İlin tamamı Akdeniz Bölgesi’nin Antalya Bölümü’nde yer alır ve Akdeniz ikliminin etki sahasındadır. Yerleşim yerleri haricindeki il topraklarının büyük kısmı tahıl tarlalarıyla kaplı platolardan oluşur.
Türk Silahlı Kuvvetleri Kara Kuvvetleri Komutanlığı’na bağlı 3. Piyade Eğitim Tugayı Komutanlığı ve Hava Kuvvetleri Komutanlığı’na bağlı Hava Meydan Komutanlığı Antalya’da bulunmaktadır.
Antalya 2015 yılı G-20 Zirvesi’nin ve Expo 2016’nın ev sahibidir.
Antalya ili, Antalya güneyinin şehrinin turizm alanı ilan edilmesinden sonra hızla kalabalıklaşmıştır. Özel ve kamu sektörü yatırımları kent merkezi ve çevresinde yoğunlaşmış, bunun sonucu ortaya çıkan çalışma olanakları büyük bir nüfus akımına yol açmıştır. Turizm olanaklarının çeşitliliği buna göre tesisleşmenin gelişmişliği, her mevsim tarıma uygun toprakları, ulaşım sistemlerinin kullanışlılığı, denize kıyısı olması gibi nedenlerin göçü teşvik ediyor olması muhtemeldir. 1927 sayımında nüfusu 206.270 olan il nüfusu zamanla doğum oranı ve göçlerle katlanarak artmış ve bugün 2 milyonu geçmiştir. Göçe rağmen, 2008’de Antalya’da işsizlik oranı (%10,7) Türkiye genel işsizlik oranının (%11,9) altındaydı. İşe katılım bazındada (%57) TÜİK tarafından belirlenen 26 bölge içinde 2. konumundaydı. İstihdam edilenlerin %45’i hizmetler, %5’i sanayi, %50’si tarımda çalışır (bu oranlar Türkiye için sırasıyla %49, %27 ve %24’tür).
2013’ten önce nüfusun 1.000.081’i merkez il sınırları içinde 919.648’i ilçe sınırları içindeydi. Bu durumda il nüfusunun %52’si il ve ilçe merkezlerinde, %48’i ise köy ve beldelerde yaşamaktaydı.Antalya 2016 yılı itibarıyla nüfus bakımından 81 il arasında 5. sıradadır. 2.328.555 kişilik Antalya nüfusu bir önceki yıla göre 40.099 kişi artmış ve Türkiye nüfusunda Antalya payı 2,64’ten 2,92’ye yükselmiştir.
Antalya il nüfusu Türkiye geneline göre daha yüksek bir eğitim düzeyine sahiptir. 2008 verilerine göre, 15 yaş üstü okuma yazma oranı toplam il nüfusunun %97’sini (erkeklerde %91, kadınlarda %86’sını) oluşturur, bu oran Türkiye için %83’tür (erkeklerde %88, kadınlarda %79). Bu farklılık özellikle nüfusun üniversite eğitimli kesiminde belirginleşir: üniversite ve yüksekokul mezunlarının toplam nüfusa oranı Antalya’da %7 dolaylarındadır Türkiye genelinde ise %5,4’tür.
| Antalya il nüfus bilgileri | ||||
|---|---|---|---|---|
| Yıl | Toplam | Sıra | Fark | Şehir – Kır |
| 1965 | 486.910 | 23 |
%27 129.657
357.253 %73
|
|
| 1970 | 577.334 | 21 | %19 |
%30 176.008
401.326 %70
|
| 1975 | 669.357 | 19 | %16 |
%33 223.089
446.268 %67
|
| 1980 | 748.706 | 18 | %12 |
%38 280.837
467.869 %62
|
| 1985 | 891.149 | 15 | %19 |
%45 397.712
493.437 %55
|
| 1990 | 1.132.211 | 11 | %27 |
%53 602.194
530.017 %47
|
| 2000 | 1.719.751 | 7 | %52 |
%54 936.240
783.511 %46
|
| 2007 | 1.789.295 | 7 | %4 |
%63 1.127.634
661.661 %37
|
| 2008 | 1.859.275 | 7 | %4 |
%69 1.273.940
585.335 %31
|
| 2009 | 1.919.729 | 7 | %3 |
%69 1.331.743
587.986 %31
|
| 2010 | 1.978.333 | 7 | %3 |
%70 1.392.974
585.359 %30
|
| 2011 | 2.043.482 | 6 | %3 |
%71 1.450.209
593.273 %29
|
| 2012 | 2.092.537 | 6 | %2 |
%71 1.492.674
599.863 %29
|
| 2013 | 2.158.265 | 5 | %3 |
%100
%0
|
| 2014 | 2.222.562 | 5 | %3 |
%100
%0
|
| 2015 | 2.288.456 | 5 | %3 |
%100
%0
|
| 2016 | 2.328.555 | 5 | %5 |
%100
%0
|
| 2017 | 2.364.396 | 5 | %2 |
%100
%0
|
Güncel Nüfus Değerleri tablosu (2017):
Antalya İl Nüfusu: 2.364.396 (2017 sonu). İlin yüzölçümü 20.177 km2‘dir. İlde km2‘ye 117 kişi düşmektedir. (Yoğunluğun en fazla olduğu ilçe: 5090 kişi ile Muratpaşa’dır) İlde yıllık nüfus artış oranı %1,75 olmuştur.
2017 yılında TÜİK verilerine göre 19 İlçe ve belediye, bu belediyelerde toplam 910 mahalle bulunmaktadır.
Nüfus artış oranı en yüksek ve en düşük ilçeler: Konyaaltı (%5,23)- Akseki (-%2,40)
| İlçelerin Nüfusu ve Artış Oranları-Belediye, Mahalle, Köy Sayıları-Şehir ve Köy Nüfusları ve Oranları-Km2 ye Düşen Kişi Sayısı | ||||||||||
| İlçe | Nüfus ’17 | Nüfus Artışı % | Belediye S. | Mah.Say. | Şehir nüfus | Köy Say. | Köy Nüfus | Şehirli % | Alanı km2 | Yoğunluk |
| Akseki | 10.471 | -2,40 | 1 | 51 | 10.471 | 0 | 0 | 100,0 | 1.544 | 7 |
| Aksu | 69.967 | 0,49 | 1 | 35 | 69.967 | 0 | 0 | 100,0 | 406 | 172 |
| Alanya | 299.464 | 1,67 | 1 | 102 | 299.464 | 0 | 0 | 100,0 | 1.577 | 190 |
| Demre | 25.928 | -0,12 | 1 | 17 | 25.928 | 0 | 0 | 100,0 | 329 | 79 |
| Döşemealtı | 59.948 | 2,56 | 1 | 33 | 59.948 | 0 | 0 | 100,0 | 687 | 87 |
| Elmalı | 38.651 | 0,07 | 1 | 60 | 38.651 | 0 | 0 | 100,0 | 1.433 | 27 |
| Finike | 48.948 | 3,05 | 1 | 25 | 48.948 | 0 | 0 | 100,0 | 768 | 64 |
| Gazipaşa | 49.555 | 0,71 | 1 | 52 | 49.555 | 0 | 0 | 100,0 | 1.111 | 45 |
| Gündoğmuş | 7.593 | 3,89 | 1 | 29 | 7.593 | 0 | 0 | 100,0 | 1.175 | 6 |
| İbradı | 2.646 | -1,19 | 1 | 9 | 2.646 | 0 | 0 | 100,0 | 778 | 3 |
| Kaş | 57.123 | 0,71 | 1 | 54 | 57.123 | 0 | 0 | 100,0 | 1.750 | 33 |
| Kemer | 42.568 | 1,53 | 1 | 11 | 42.568 | 0 | 0 | 100,0 | 412 | 103 |
| Kepez | 519.966 | 2,33 | 1 | 66 | 519.966 | 0 | 0 | 100,0 | 292 | 1.781 |
| Konyaaltı | 172.920 | 5,23 | 1 | 39 | 172.920 | 0 | 0 | 100,0 | 546 | 317 |
| Korkuteli | 53.610 | 0,49 | 1 | 58 | 53.610 | 0 | 0 | 100,0 | 2.433 | 22 |
| Kumluca | 67.942 | 0,50 | 1 | 41 | 67.942 | 0 | 0 | 100,0 | 1.225 | 55 |
| Manavgat | 226.394 | 0,77 | 1 | 106 | 226.394 | 0 | 0 | 100,0 | 2.351 | 96 |
| Muratpaşa | 488.670 | 0,47 | 1 | 56 | 488.670 | 0 | 0 | 100,0 | 96 | 5.090 |
| Serik | 122.032 | 1,03 | 1 | 66 | 122.032 | 0 | 0 | 100,0 | 1.263 | 97 |
| ANTALYA | 2.364.396 | 1,75 | 19 | 910 | 2.364.396 | 0 | 0 | 100,0 | 20.177 | 117 |
Antalya şehrinin ekonomisinde turizm, ticaret ve tarım ön planda olup sanayi faaliyetleri de son dönemde gelişme gösteren faaliyetlerdendir. Bunun dışında Antalya’da hayvancılık, madencilik gibi diğerlerine göre daha az yönelinen kollarda iş faaliyetleri de sürdürülmektedir.
Antalya’da 1970’li yıllara kadar belirli bir seviyede kalmış olan ticaret sektöründe bu tarihten sonra çeşitli hareketlenmeler olmuştur. 1980’lerde gelişen turizm hareketi ile birlikte de konaklama ve dinlenme tesisleriyle değişik türde lüks mağazalar açılmıştır. Teknolojinin de kullanımını yaygınlaşmasıyla tarım ve sanayide üretimi artırmış, ticari piyasa oldukça hareketlenmiştir.
Antalya’da ticaretteki en etkili kuruluş Antalya Ticaret ve Sanayi Odası’dır (ATSO). Üye sayısı 10.000’i geçen ATSO kadar önemli olan diğer kuruluşlar: Antalya Ticaret Borsası ve Antalya İhracatçılar Birliği’dir.
Antalya’daki ticaret sektörü, toplam gelirlerin %34’ünü oluşturan önemli bir ağırlığa sahiptir. Antalya’da ihracatın %67’si ve ithalâtın %60’ı Avrupa Birliği üye ülkeleri ile gerçekleşmektedir.
Antalya Serbest Ticaret Bölgesi, Türkiye’de serbest ticaret bölgesine olanak veren yasanın 1985 yılında çıkmasından bu yana Türkiye’de 21 serbest ticaret bölgesinden ikincisidir ve 14 Kasım 1987 tarihinde faaliyetlerine başladı. Şu an 607.130 m2‘lik bir alanda etkinlik gösteren Antalya Serbest Ticaret Bölgesi, Antalya’nın Konyaaltı belediyesi sınırları içinde bulunmaktadır.
Antalya Serbest Ticaret Bölgesi, Bakanlar Kurulu kararınca işletmesi özel sektöre verilmiştir. Bu amaçla %36’sı kamuya geri kalan %64’lük kısmı ise ASBAŞ’a (Antalya Serbest Bölge İşleticisi A.Ş.) verilmiştir.
Antalya, Türkiye’nin gelişmişlik düzeyine göre 4. ili olmasına rağmen sanayi alanında Türkiye ortalamasının altında kalmaktadır. Bunun temel nedeni olarak Antalya’da turizmin ve tarımın ön planda olmasıdır. Ayrıca Antalya bu iki ekonomik faaliyetle sanayileşmenin yarattığı hava kirliliği gibi durumların yaşanmadığı bölgelerdendir.
1950’li yıllarda Sümerbank ve Antbirlik tesisleriyle başlayan sanayileşme girişimleri sonucunda Antalya’da yaklaşık 880 sanayi siciline sahip firma bulunmakta olup bunlardan yaklaşık 280’i Antalya Organize Sanayi Bölgesi’nin kontrolündedir.1961 yılında kurulup Antalya’nın ilk sanayi kuruluşlarından olan ve kurulduğu bölgeye Dokuma ismini veren Antalya Pamuklu Dokuma Fabrikası ise 17 Kasım 2004 tarihinde faaliyetlerini durdurmuştur. Döşemealtı’ndaki Organize Sanayi Bölgesi ve Konyaaltı’nda bulunan Serbest Bölge dışında, Antalya şehir merkezinde üç sanayi sitesi bulunmaktadır. Bunlar: Akdeniz Sanayi Sitesi, Yeşil Antalya Sanayi Sitesi ve Antalya’daki en eski sanayi sitesi olan Sanayi Çarşısı’dır.
Sanayi sektörünün gayrisafi hasıla içindeki payı Türkiye genelinde %28 iken, Antalya’da %7 düzeyindedir. Antalya ili ulusal geliri içerisindeki sanayi payı sadece %4,3 gibi bir oranda kalmaktadır.
Antalya Organize Sanayi Bölgesi (AOSB), 1976 yılında Bakanlar Kurulu’nun verdiği onayla yapımına başlanan ve Antalya’da turizm sektörünü destekleyecek sanayi yatırımlarının da bulunması gerekliliğinden kuruldu. Tarıma ve turizme uygun olmayan arazilerde sanayi oluşumu için, gerekli her türlü altyapının hazırlanması ve bakımı, çalışanlar için gerekli sosyal etkinlik alan ve tesislerinin düzenlenmesi, tüm dönemlerde, hizmette kalite ve devamlılığın sağlanması amacı taşır.
Antalya Organize Sanayi Bölgesi, bir yıl iki aylık bir sürenin ardından tamamlanıp 370 hektarlık bir alanda etkinlik göstermeye başlamıştır. Kurulduktan 6 yıl sonra kurulduğu arsa üzerinde bir hata tespit edilmiş ve etkinlik alanı 310 hektar daraltılarak 60 hektara indirilmiş, ama 1998 yılında bu sorun aşılmış ve yeniden 370 hektarlık bir alanda etkinliklerine devam etmiştir. 2005 yılında çevresindeki 294 hektarı da bünyesine katarak 664 hektarlık bir alan yayılmıştır.
Antalya – Burdur kara yolunun 26. kilometresinde bulunan Organize Sanayi Bölgesi 2 batıda ve 1 doğuda olmak üzere toplam üç giriş kapısına sahiptir. %84.86’lık bir doluluk oranına sahip Antalya Organize Sanayi Bölgesi’nde 179 firmaya ait 208 adet alan tahsis edilmiştir.
Antalya ili sahip olduğu Antalya Ovası ile tarımsal potansiyel ve ekolojik uygunluk açısından Türkiye tarımında önemli bir yere sahiptir. Antalya topraklarının beşte birinde tarım yapılan bir bölgedir.
Antalya’da tarım yapılan yerleri kıyı kesimi ve kıyıdan uzak kesimler olarak ayırırsak kıyı kesiminde portakal, muz, avakado gibi tropikal bitkilerin yetiştirilebilmesinin yanında sera tarımına da uygundur. Ama kıyıdan uzak kesimlerde ise elma, armut, ayva gibi soğuğa dayanıklı meyve türleri yetiştirilebilir. En çok yetiştirilen tarım ürünlerinin başında domates, hıyar ve portakal gelir.
Antalya ili yıllık 3.368.357 ton sebze üretimiyle Türkiye’deki üretimin %13,4’ünü; 1.011.917 ton meyve üretimiyle Türkiye’deki üretimin %6,06′ sını karşılar. Diğer bitkisel kalemler göz önüne alındığında Antalya, Türkiye’nin yıllık tarım ihtiyacının %4,41’ini karşılar.
Kentin hızlı gelişmesine paralel bir süreç yaşayan tarım sektörü kendi yapısında da derin değişimlere uğramıştır. 1970 yılında nüfusun dörtte üçü tarımsal sektörlerden geçiniyorken 2000 yılında bu oran % 49′ a düşmüştür.
Antalya şehrinde hayvancılık çok yaygın olmayan bir ekonomik faaliyettir. Merkeze bağlı köylerde daha çok küçükbaş hayvancılık yaygındır, çünkü arazi yapısı küçükbaş hayvancılığı için uygundur. Antalya’daki 509.335 küçükbaş hayvan ülkedeki hayvanların %1.7’sidir. Büyükbaş hayvancılık daha çok şehir merkezi dışındaki yüksek bölgelerde yapılmaktadır. Antalya’daki 120.016 büyükbaş hayvan Türkiye’deki hayvanların yüzde %1,1’dir. Antalya’daki kümes hayvancılığı hayvan sayısı olarak küçükbaş ve büyükbaş hayvancılıktan fazla olsa da Türkiye’deki kümes hayvancılığının %0,24’üne denk gelir.
Antalya’da arıcılık, gezginci arıcılık şeklinde yapılmaktadır. İldeki kovan sayısı Türkiye’nin %2,4’üne denk gelir. İpek böcekçiliği ise Antalya’nın ülke ekonomisine en çok katkıda bulunduğu hayvancılık kalemidir. Buna göre yıllık açılan 905 kutu, Türkiye üretiminin %16’sıdır.
Balıkçılık etkinlikleri Antalya’nın kıyı kenti olmasına rağmen Türkiye ortalamasının altındadır. Yıllık alabalık, çipura ve levrek üretiminin toplamı ülke üretiminin %1.36’sıdır. Bunun yanında 2005 yılındaki bir genelgeyle uygulanan Türkiye İç sularını Balıklandırma Projesi kapsamında kent merkezinin kuzeyindeki Kepez Su Ürünleri Üretme İstasyonu’nda ise balık çeşitlerinin artırılması yönünde çalışmalar yapılmaktadır.
Türk turizminde İstanbul ile birlikte en çok turist çeken Antalya’da yılın her döneminde turizm olanaklarının ve tesisler olsa da turizm bölgeleri yaz ayında daha yoğundur.
Antalya’da kültür turizmi başta olmak üzere deniz, spor, sağlık, kış, kongre, yayla, mağara, kamp ve inanç turizmi yapılabilmekte bu turizm seçenekleri için tesisler bulunmaktadır. 2017 yılı turizm istatistiklerine göre Antalya, dünyada en çok ziyaret edilen yirmidokuzuncu şehir durumundadır . Antalya iline 2017 yılında 10.486.191 turist gelmiştir.2015 yılının son aylarında Türkiye ile Rusya arasında yaşanan uçak krizi sonrası Rusya’nın Türkiye’ye karşı yaptırımlar uygulaması, tatil için Türkiye’yi tercih eden Rusya vatandaşlarının sayısında büyük bir düşüşe neden olmuş ve Türkiye’deki turizm etkinliklerini daraltmıştır.
Türkiye’nin turizm başkenti olarak nitelendirilen Antalya birbirinden farklı kategorilerde birçok otele ev sahipliği yapmaktadır. Şehirde özellikle 5 yıldızlı otellerin fazlalığı dikkat çekmektedir. 2017 verilerine göre, Antalya’da 405 adet 5 yıldızlı otel ve bu otellerde yaklaşık 352.000 adet yatak bulunuyor.
Antalya’da kültür turizminin ağırlıklı olarak yapılacağı yerler Antalya’nın batıdaki Kaş’tan doğudaki Gazipaşa’ya kadar uzayan kıyı şeridinin çeşitli yerleridir. Bu bölgede onlarca antik kent, tarihi yapı, tarihi cami ve kiliseler bulunmaktadır. Antalya’da deniz turizmi de yine kıyı şeridi boyunca yapılmaktadır. Bu bölgede kıyı turizmiyle beraber deniz turları da yapılabilmektedir. Deniz turizminin en bilinen noktaları Kleopatra, Konyaaltı ve Lara plajlarıdır.
Spor turizmi bakımından Antalya popüler sporlara ev sahipliği yapan bir ildir. Başta futbol, tenis, ve golf olmak üzere her yıl yüzlerce sporcu ve takım Antalya’yı tercih etmektedir. Antalya, bu sporların tesislerine sahip olduğu gibi sporculara ve yetkililerine verilen seminerlere de ev sahipliği yapmaktadır. Antalya, 2009-2010 döneminde judo, halter, eskrim, voleybol, badminton ve benzeri pek çok alanda 39’u uluslararası, 66’sı ulusal, 27’si millî takım kampı ve 45’i kurs ve seminer olmak üzere toplam 177 etkinliğe ev sahipliği yapmıştır. Ayrıca Antalya 2003-2008 yılları arasında Dünya Ralli Şampiyonası’na ev sahipliği yapmıştır.
Antalya yaz turizmiyle öne çıksa da kış turizminde de ülkenin önde gelen illerindendir. Antalya’daki Saklıkent Kayak Merkezi ve Alanya’daki Akdağ Kış Sporları Turizm Merkezi Antalya’yı kış turizminde önde tutan tesislerdir.
Kongre turizmi bakımından Antalya ulaşımın kolaylığı ve ulaşım imkânlarının çeşitliliği pek çok turizm ve dinlenme imkânı sunması ve toplamda 106.000 koltuğu aşan bir kapasitesi ile dünyanın her tarafından gelecek konuklar için önemli toplantıların yapılabileceği olanağa da sahiptir.
2016 yılında Antalya’da düzenlenen olan Çiçek ve Çocuk temalı Expo 2016 Antalya organizasyonuyla kent, fuar turizmiyle de tanışmıştır.
Dar bir alanda hem denize hem de büyük yükseklikteki dağlara sahip olan Antalya’da yayla turizmi de Finike’den başlayarak Alanya’ya kadar uzanan coğrafyanın yüksek yerlerinde yapılabilmektedir. Ayrıca Torosların eteğinde kurulan Antalya’nın dağları ana iskelet bakımından genellikle kireç taşlarından (kalkerlerden) oluşmuştur. İldeki mağaraların büyük çoğunluğu da bu kireç taşı formasyonları içinde gelişmiştir. Antalya’da yaklaşık 500 kadar mağara tespit edilmiştir. Antalya da mağara turizmi de yapılabilmektedir. Antalya’da turizme açılan 3, turizme açılmayı bekleyen ya da yerel olanaklarla açılmış olan 28 tane mağara vardır.
Antalya’da inanç turizmi gelişme gösteren bir turizm koludur. Antalya’da özellikle Selçuklu döneminden pek çok cami vardır. Bunlardan Murat Paşa Camii ve Yivli Minare Camii en çok bilinen camilerdir. Antalya’nın batısındaki Demre’de Noel Baba Kilisesi; doğudaki Alanya’daysa 1400 yıllık Aya Yorgi Kilisesi bulunmaktadır. Bunun dışında Serik’e bağlı turizm merkezi Belek, Serik’te 2004’te özel bir girişimle Dinler Bahçesi isimli ibadethane açılmıştır. Kudüs’ten sonra üç dinin buluştuğu ikinci nokta olan bu bahçede üç semavi dinin (Hristiyanlık, İslam ve Musevilik) ibadethaneleri yan yana mevcuttur.
Toplam: 13 kamp bulundu . 1 - 10 hepsini göster
Aradığınızı bulamadınız mı? Gelişmiş arama yapın!
Antalya, Türkiye’nin bir ili ve en kalabalık beşinci şehri. 2016 sonu itibarıyla İl Nüfusu: 2.328.555’dir.İlin yüzölçümü 20.177 km2‘dir. İlde km2‘ye 115 kişi düşmektedir. (Yoğunluğun en fazla olduğu ilçe: 5067 kişi ile Muratpaşa’dır.) 19 İlçe ve belediye, bu belediyelerde toplam 910 mahalle bulunmaktadır.
Tamamı Akdeniz Bölgesi’nin batısında yer alır ve Antalya Körfezi’yle Batı Torosların arasında kurulmuştur. Yüzölçümü bakımından Türkiye’nin altıncı büyük ilidir.Güneyinde Akdeniz, batısında Muğla, kuzeyinde Burdur ve Isparta, kuzeydoğusunda Konya, doğusunda ise Karaman ve Mersin illeri vardır.
Antalya şehri, 1980 yılından sonra uygun iklim koşulları ve turizm etkinlikleri nedeniyle hızla gelişmiş ve buna paralel olarak il de günümüzde Türkiye’nin en kalabalık beşinci ili olmuştur. Antalya’da ekonomik hayat büyük oranda ticaret, tarım ve turizme dayalıdır.
Antalya ilinin kapsadığı bölge tarih öncesinden günümüze dek pek çok medeniyeti barındırmıştır ve Türkiye’de en çok antik kent bulunan ildir. Sırasıyla Likyalılar, Lidyalılar, Pamfilyalılar, Bergamalılar, Romalılar, Bizanslılar, Selçuklular, Osmanlılar ve son olarak da Türkiye Cumhuriyeti hakimiyetinde bulunan Antalya bu medeniyetlerin hiçbirine başkentlik yapmamıştır.
İlin tamamı Akdeniz Bölgesi’nin Antalya Bölümü’nde yer alır ve Akdeniz ikliminin etki sahasındadır. Yerleşim yerleri haricindeki il topraklarının büyük kısmı tahıl tarlalarıyla kaplı platolardan oluşur.
Türk Silahlı Kuvvetleri Kara Kuvvetleri Komutanlığı’na bağlı 3. Piyade Eğitim Tugayı Komutanlığı ve Hava Kuvvetleri Komutanlığı’na bağlı Hava Meydan Komutanlığı Antalya’da bulunmaktadır.
Antalya 2015 yılı G-20 Zirvesi’nin ve Expo 2016’nın ev sahibidir.
Antalya ili, Antalya güneyinin şehrinin turizm alanı ilan edilmesinden sonra hızla kalabalıklaşmıştır. Özel ve kamu sektörü yatırımları kent merkezi ve çevresinde yoğunlaşmış, bunun sonucu ortaya çıkan çalışma olanakları büyük bir nüfus akımına yol açmıştır. Turizm olanaklarının çeşitliliği buna göre tesisleşmenin gelişmişliği, her mevsim tarıma uygun toprakları, ulaşım sistemlerinin kullanışlılığı, denize kıyısı olması gibi nedenlerin göçü teşvik ediyor olması muhtemeldir. 1927 sayımında nüfusu 206.270 olan il nüfusu zamanla doğum oranı ve göçlerle katlanarak artmış ve bugün 2 milyonu geçmiştir. Göçe rağmen, 2008’de Antalya’da işsizlik oranı (%10,7) Türkiye genel işsizlik oranının (%11,9) altındaydı. İşe katılım bazındada (%57) TÜİK tarafından belirlenen 26 bölge içinde 2. konumundaydı. İstihdam edilenlerin %45’i hizmetler, %5’i sanayi, %50’si tarımda çalışır (bu oranlar Türkiye için sırasıyla %49, %27 ve %24’tür).
2013’ten önce nüfusun 1.000.081’i merkez il sınırları içinde 919.648’i ilçe sınırları içindeydi. Bu durumda il nüfusunun %52’si il ve ilçe merkezlerinde, %48’i ise köy ve beldelerde yaşamaktaydı.Antalya 2016 yılı itibarıyla nüfus bakımından 81 il arasında 5. sıradadır. 2.328.555 kişilik Antalya nüfusu bir önceki yıla göre 40.099 kişi artmış ve Türkiye nüfusunda Antalya payı 2,64’ten 2,92’ye yükselmiştir.
Antalya il nüfusu Türkiye geneline göre daha yüksek bir eğitim düzeyine sahiptir. 2008 verilerine göre, 15 yaş üstü okuma yazma oranı toplam il nüfusunun %97’sini (erkeklerde %91, kadınlarda %86’sını) oluşturur, bu oran Türkiye için %83’tür (erkeklerde %88, kadınlarda %79). Bu farklılık özellikle nüfusun üniversite eğitimli kesiminde belirginleşir: üniversite ve yüksekokul mezunlarının toplam nüfusa oranı Antalya’da %7 dolaylarındadır Türkiye genelinde ise %5,4’tür.
| Antalya il nüfus bilgileri | ||||
|---|---|---|---|---|
| Yıl | Toplam | Sıra | Fark | Şehir – Kır |
| 1965 | 486.910 | 23 |
%27 129.657
357.253 %73
|
|
| 1970 | 577.334 | 21 | %19 |
%30 176.008
401.326 %70
|
| 1975 | 669.357 | 19 | %16 |
%33 223.089
446.268 %67
|
| 1980 | 748.706 | 18 | %12 |
%38 280.837
467.869 %62
|
| 1985 | 891.149 | 15 | %19 |
%45 397.712
493.437 %55
|
| 1990 | 1.132.211 | 11 | %27 |
%53 602.194
530.017 %47
|
| 2000 | 1.719.751 | 7 | %52 |
%54 936.240
783.511 %46
|
| 2007 | 1.789.295 | 7 | %4 |
%63 1.127.634
661.661 %37
|
| 2008 | 1.859.275 | 7 | %4 |
%69 1.273.940
585.335 %31
|
| 2009 | 1.919.729 | 7 | %3 |
%69 1.331.743
587.986 %31
|
| 2010 | 1.978.333 | 7 | %3 |
%70 1.392.974
585.359 %30
|
| 2011 | 2.043.482 | 6 | %3 |
%71 1.450.209
593.273 %29
|
| 2012 | 2.092.537 | 6 | %2 |
%71 1.492.674
599.863 %29
|
| 2013 | 2.158.265 | 5 | %3 |
%100
%0
|
| 2014 | 2.222.562 | 5 | %3 |
%100
%0
|
| 2015 | 2.288.456 | 5 | %3 |
%100
%0
|
| 2016 | 2.328.555 | 5 | %5 |
%100
%0
|
| 2017 | 2.364.396 | 5 | %2 |
%100
%0
|
Güncel Nüfus Değerleri tablosu (2017):
Antalya İl Nüfusu: 2.364.396 (2017 sonu). İlin yüzölçümü 20.177 km2‘dir. İlde km2‘ye 117 kişi düşmektedir. (Yoğunluğun en fazla olduğu ilçe: 5090 kişi ile Muratpaşa’dır) İlde yıllık nüfus artış oranı %1,75 olmuştur.
2017 yılında TÜİK verilerine göre 19 İlçe ve belediye, bu belediyelerde toplam 910 mahalle bulunmaktadır.
Nüfus artış oranı en yüksek ve en düşük ilçeler: Konyaaltı (%5,23)- Akseki (-%2,40)
| İlçelerin Nüfusu ve Artış Oranları-Belediye, Mahalle, Köy Sayıları-Şehir ve Köy Nüfusları ve Oranları-Km2 ye Düşen Kişi Sayısı | ||||||||||
| İlçe | Nüfus ’17 | Nüfus Artışı % | Belediye S. | Mah.Say. | Şehir nüfus | Köy Say. | Köy Nüfus | Şehirli % | Alanı km2 | Yoğunluk |
| Akseki | 10.471 | -2,40 | 1 | 51 | 10.471 | 0 | 0 | 100,0 | 1.544 | 7 |
| Aksu | 69.967 | 0,49 | 1 | 35 | 69.967 | 0 | 0 | 100,0 | 406 | 172 |
| Alanya | 299.464 | 1,67 | 1 | 102 | 299.464 | 0 | 0 | 100,0 | 1.577 | 190 |
| Demre | 25.928 | -0,12 | 1 | 17 | 25.928 | 0 | 0 | 100,0 | 329 | 79 |
| Döşemealtı | 59.948 | 2,56 | 1 | 33 | 59.948 | 0 | 0 | 100,0 | 687 | 87 |
| Elmalı | 38.651 | 0,07 | 1 | 60 | 38.651 | 0 | 0 | 100,0 | 1.433 | 27 |
| Finike | 48.948 | 3,05 | 1 | 25 | 48.948 | 0 | 0 | 100,0 | 768 | 64 |
| Gazipaşa | 49.555 | 0,71 | 1 | 52 | 49.555 | 0 | 0 | 100,0 | 1.111 | 45 |
| Gündoğmuş | 7.593 | 3,89 | 1 | 29 | 7.593 | 0 | 0 | 100,0 | 1.175 | 6 |
| İbradı | 2.646 | -1,19 | 1 | 9 | 2.646 | 0 | 0 | 100,0 | 778 | 3 |
| Kaş | 57.123 | 0,71 | 1 | 54 | 57.123 | 0 | 0 | 100,0 | 1.750 | 33 |
| Kemer | 42.568 | 1,53 | 1 | 11 | 42.568 | 0 | 0 | 100,0 | 412 | 103 |
| Kepez | 519.966 | 2,33 | 1 | 66 | 519.966 | 0 | 0 | 100,0 | 292 | 1.781 |
| Konyaaltı | 172.920 | 5,23 | 1 | 39 | 172.920 | 0 | 0 | 100,0 | 546 | 317 |
| Korkuteli | 53.610 | 0,49 | 1 | 58 | 53.610 | 0 | 0 | 100,0 | 2.433 | 22 |
| Kumluca | 67.942 | 0,50 | 1 | 41 | 67.942 | 0 | 0 | 100,0 | 1.225 | 55 |
| Manavgat | 226.394 | 0,77 | 1 | 106 | 226.394 | 0 | 0 | 100,0 | 2.351 | 96 |
| Muratpaşa | 488.670 | 0,47 | 1 | 56 | 488.670 | 0 | 0 | 100,0 | 96 | 5.090 |
| Serik | 122.032 | 1,03 | 1 | 66 | 122.032 | 0 | 0 | 100,0 | 1.263 | 97 |
| ANTALYA | 2.364.396 | 1,75 | 19 | 910 | 2.364.396 | 0 | 0 | 100,0 | 20.177 | 117 |
Antalya şehrinin ekonomisinde turizm, ticaret ve tarım ön planda olup sanayi faaliyetleri de son dönemde gelişme gösteren faaliyetlerdendir. Bunun dışında Antalya’da hayvancılık, madencilik gibi diğerlerine göre daha az yönelinen kollarda iş faaliyetleri de sürdürülmektedir.
Antalya’da 1970’li yıllara kadar belirli bir seviyede kalmış olan ticaret sektöründe bu tarihten sonra çeşitli hareketlenmeler olmuştur. 1980’lerde gelişen turizm hareketi ile birlikte de konaklama ve dinlenme tesisleriyle değişik türde lüks mağazalar açılmıştır. Teknolojinin de kullanımını yaygınlaşmasıyla tarım ve sanayide üretimi artırmış, ticari piyasa oldukça hareketlenmiştir.
Antalya’da ticaretteki en etkili kuruluş Antalya Ticaret ve Sanayi Odası’dır (ATSO). Üye sayısı 10.000’i geçen ATSO kadar önemli olan diğer kuruluşlar: Antalya Ticaret Borsası ve Antalya İhracatçılar Birliği’dir.
Antalya’daki ticaret sektörü, toplam gelirlerin %34’ünü oluşturan önemli bir ağırlığa sahiptir. Antalya’da ihracatın %67’si ve ithalâtın %60’ı Avrupa Birliği üye ülkeleri ile gerçekleşmektedir.
Antalya Serbest Ticaret Bölgesi, Türkiye’de serbest ticaret bölgesine olanak veren yasanın 1985 yılında çıkmasından bu yana Türkiye’de 21 serbest ticaret bölgesinden ikincisidir ve 14 Kasım 1987 tarihinde faaliyetlerine başladı. Şu an 607.130 m2‘lik bir alanda etkinlik gösteren Antalya Serbest Ticaret Bölgesi, Antalya’nın Konyaaltı belediyesi sınırları içinde bulunmaktadır.
Antalya Serbest Ticaret Bölgesi, Bakanlar Kurulu kararınca işletmesi özel sektöre verilmiştir. Bu amaçla %36’sı kamuya geri kalan %64’lük kısmı ise ASBAŞ’a (Antalya Serbest Bölge İşleticisi A.Ş.) verilmiştir.
Antalya, Türkiye’nin gelişmişlik düzeyine göre 4. ili olmasına rağmen sanayi alanında Türkiye ortalamasının altında kalmaktadır. Bunun temel nedeni olarak Antalya’da turizmin ve tarımın ön planda olmasıdır. Ayrıca Antalya bu iki ekonomik faaliyetle sanayileşmenin yarattığı hava kirliliği gibi durumların yaşanmadığı bölgelerdendir.
1950’li yıllarda Sümerbank ve Antbirlik tesisleriyle başlayan sanayileşme girişimleri sonucunda Antalya’da yaklaşık 880 sanayi siciline sahip firma bulunmakta olup bunlardan yaklaşık 280’i Antalya Organize Sanayi Bölgesi’nin kontrolündedir.1961 yılında kurulup Antalya’nın ilk sanayi kuruluşlarından olan ve kurulduğu bölgeye Dokuma ismini veren Antalya Pamuklu Dokuma Fabrikası ise 17 Kasım 2004 tarihinde faaliyetlerini durdurmuştur. Döşemealtı’ndaki Organize Sanayi Bölgesi ve Konyaaltı’nda bulunan Serbest Bölge dışında, Antalya şehir merkezinde üç sanayi sitesi bulunmaktadır. Bunlar: Akdeniz Sanayi Sitesi, Yeşil Antalya Sanayi Sitesi ve Antalya’daki en eski sanayi sitesi olan Sanayi Çarşısı’dır.
Sanayi sektörünün gayrisafi hasıla içindeki payı Türkiye genelinde %28 iken, Antalya’da %7 düzeyindedir. Antalya ili ulusal geliri içerisindeki sanayi payı sadece %4,3 gibi bir oranda kalmaktadır.
Antalya Organize Sanayi Bölgesi (AOSB), 1976 yılında Bakanlar Kurulu’nun verdiği onayla yapımına başlanan ve Antalya’da turizm sektörünü destekleyecek sanayi yatırımlarının da bulunması gerekliliğinden kuruldu. Tarıma ve turizme uygun olmayan arazilerde sanayi oluşumu için, gerekli her türlü altyapının hazırlanması ve bakımı, çalışanlar için gerekli sosyal etkinlik alan ve tesislerinin düzenlenmesi, tüm dönemlerde, hizmette kalite ve devamlılığın sağlanması amacı taşır.
Antalya Organize Sanayi Bölgesi, bir yıl iki aylık bir sürenin ardından tamamlanıp 370 hektarlık bir alanda etkinlik göstermeye başlamıştır. Kurulduktan 6 yıl sonra kurulduğu arsa üzerinde bir hata tespit edilmiş ve etkinlik alanı 310 hektar daraltılarak 60 hektara indirilmiş, ama 1998 yılında bu sorun aşılmış ve yeniden 370 hektarlık bir alanda etkinliklerine devam etmiştir. 2005 yılında çevresindeki 294 hektarı da bünyesine katarak 664 hektarlık bir alan yayılmıştır.
Antalya – Burdur kara yolunun 26. kilometresinde bulunan Organize Sanayi Bölgesi 2 batıda ve 1 doğuda olmak üzere toplam üç giriş kapısına sahiptir. %84.86’lık bir doluluk oranına sahip Antalya Organize Sanayi Bölgesi’nde 179 firmaya ait 208 adet alan tahsis edilmiştir.
Antalya ili sahip olduğu Antalya Ovası ile tarımsal potansiyel ve ekolojik uygunluk açısından Türkiye tarımında önemli bir yere sahiptir. Antalya topraklarının beşte birinde tarım yapılan bir bölgedir.
Antalya’da tarım yapılan yerleri kıyı kesimi ve kıyıdan uzak kesimler olarak ayırırsak kıyı kesiminde portakal, muz, avakado gibi tropikal bitkilerin yetiştirilebilmesinin yanında sera tarımına da uygundur. Ama kıyıdan uzak kesimlerde ise elma, armut, ayva gibi soğuğa dayanıklı meyve türleri yetiştirilebilir. En çok yetiştirilen tarım ürünlerinin başında domates, hıyar ve portakal gelir.
Antalya ili yıllık 3.368.357 ton sebze üretimiyle Türkiye’deki üretimin %13,4’ünü; 1.011.917 ton meyve üretimiyle Türkiye’deki üretimin %6,06′ sını karşılar. Diğer bitkisel kalemler göz önüne alındığında Antalya, Türkiye’nin yıllık tarım ihtiyacının %4,41’ini karşılar.
Kentin hızlı gelişmesine paralel bir süreç yaşayan tarım sektörü kendi yapısında da derin değişimlere uğramıştır. 1970 yılında nüfusun dörtte üçü tarımsal sektörlerden geçiniyorken 2000 yılında bu oran % 49′ a düşmüştür.
Antalya şehrinde hayvancılık çok yaygın olmayan bir ekonomik faaliyettir. Merkeze bağlı köylerde daha çok küçükbaş hayvancılık yaygındır, çünkü arazi yapısı küçükbaş hayvancılığı için uygundur. Antalya’daki 509.335 küçükbaş hayvan ülkedeki hayvanların %1.7’sidir. Büyükbaş hayvancılık daha çok şehir merkezi dışındaki yüksek bölgelerde yapılmaktadır. Antalya’daki 120.016 büyükbaş hayvan Türkiye’deki hayvanların yüzde %1,1’dir. Antalya’daki kümes hayvancılığı hayvan sayısı olarak küçükbaş ve büyükbaş hayvancılıktan fazla olsa da Türkiye’deki kümes hayvancılığının %0,24’üne denk gelir.
Antalya’da arıcılık, gezginci arıcılık şeklinde yapılmaktadır. İldeki kovan sayısı Türkiye’nin %2,4’üne denk gelir. İpek böcekçiliği ise Antalya’nın ülke ekonomisine en çok katkıda bulunduğu hayvancılık kalemidir. Buna göre yıllık açılan 905 kutu, Türkiye üretiminin %16’sıdır.
Balıkçılık etkinlikleri Antalya’nın kıyı kenti olmasına rağmen Türkiye ortalamasının altındadır. Yıllık alabalık, çipura ve levrek üretiminin toplamı ülke üretiminin %1.36’sıdır. Bunun yanında 2005 yılındaki bir genelgeyle uygulanan Türkiye İç sularını Balıklandırma Projesi kapsamında kent merkezinin kuzeyindeki Kepez Su Ürünleri Üretme İstasyonu’nda ise balık çeşitlerinin artırılması yönünde çalışmalar yapılmaktadır.
Türk turizminde İstanbul ile birlikte en çok turist çeken Antalya’da yılın her döneminde turizm olanaklarının ve tesisler olsa da turizm bölgeleri yaz ayında daha yoğundur.
Antalya’da kültür turizmi başta olmak üzere deniz, spor, sağlık, kış, kongre, yayla, mağara, kamp ve inanç turizmi yapılabilmekte bu turizm seçenekleri için tesisler bulunmaktadır. 2017 yılı turizm istatistiklerine göre Antalya, dünyada en çok ziyaret edilen yirmidokuzuncu şehir durumundadır . Antalya iline 2017 yılında 10.486.191 turist gelmiştir.2015 yılının son aylarında Türkiye ile Rusya arasında yaşanan uçak krizi sonrası Rusya’nın Türkiye’ye karşı yaptırımlar uygulaması, tatil için Türkiye’yi tercih eden Rusya vatandaşlarının sayısında büyük bir düşüşe neden olmuş ve Türkiye’deki turizm etkinliklerini daraltmıştır.
Türkiye’nin turizm başkenti olarak nitelendirilen Antalya birbirinden farklı kategorilerde birçok otele ev sahipliği yapmaktadır. Şehirde özellikle 5 yıldızlı otellerin fazlalığı dikkat çekmektedir. 2017 verilerine göre, Antalya’da 405 adet 5 yıldızlı otel ve bu otellerde yaklaşık 352.000 adet yatak bulunuyor.
Antalya’da kültür turizminin ağırlıklı olarak yapılacağı yerler Antalya’nın batıdaki Kaş’tan doğudaki Gazipaşa’ya kadar uzayan kıyı şeridinin çeşitli yerleridir. Bu bölgede onlarca antik kent, tarihi yapı, tarihi cami ve kiliseler bulunmaktadır. Antalya’da deniz turizmi de yine kıyı şeridi boyunca yapılmaktadır. Bu bölgede kıyı turizmiyle beraber deniz turları da yapılabilmektedir. Deniz turizminin en bilinen noktaları Kleopatra, Konyaaltı ve Lara plajlarıdır.
Spor turizmi bakımından Antalya popüler sporlara ev sahipliği yapan bir ildir. Başta futbol, tenis, ve golf olmak üzere her yıl yüzlerce sporcu ve takım Antalya’yı tercih etmektedir. Antalya, bu sporların tesislerine sahip olduğu gibi sporculara ve yetkililerine verilen seminerlere de ev sahipliği yapmaktadır. Antalya, 2009-2010 döneminde judo, halter, eskrim, voleybol, badminton ve benzeri pek çok alanda 39’u uluslararası, 66’sı ulusal, 27’si millî takım kampı ve 45’i kurs ve seminer olmak üzere toplam 177 etkinliğe ev sahipliği yapmıştır. Ayrıca Antalya 2003-2008 yılları arasında Dünya Ralli Şampiyonası’na ev sahipliği yapmıştır.
Antalya yaz turizmiyle öne çıksa da kış turizminde de ülkenin önde gelen illerindendir. Antalya’daki Saklıkent Kayak Merkezi ve Alanya’daki Akdağ Kış Sporları Turizm Merkezi Antalya’yı kış turizminde önde tutan tesislerdir.
Kongre turizmi bakımından Antalya ulaşımın kolaylığı ve ulaşım imkânlarının çeşitliliği pek çok turizm ve dinlenme imkânı sunması ve toplamda 106.000 koltuğu aşan bir kapasitesi ile dünyanın her tarafından gelecek konuklar için önemli toplantıların yapılabileceği olanağa da sahiptir.
2016 yılında Antalya’da düzenlenen olan Çiçek ve Çocuk temalı Expo 2016 Antalya organizasyonuyla kent, fuar turizmiyle de tanışmıştır.
Dar bir alanda hem denize hem de büyük yükseklikteki dağlara sahip olan Antalya’da yayla turizmi de Finike’den başlayarak Alanya’ya kadar uzanan coğrafyanın yüksek yerlerinde yapılabilmektedir. Ayrıca Torosların eteğinde kurulan Antalya’nın dağları ana iskelet bakımından genellikle kireç taşlarından (kalkerlerden) oluşmuştur. İldeki mağaraların büyük çoğunluğu da bu kireç taşı formasyonları içinde gelişmiştir. Antalya’da yaklaşık 500 kadar mağara tespit edilmiştir. Antalya da mağara turizmi de yapılabilmektedir. Antalya’da turizme açılan 3, turizme açılmayı bekleyen ya da yerel olanaklarla açılmış olan 28 tane mağara vardır.
Antalya’da inanç turizmi gelişme gösteren bir turizm koludur. Antalya’da özellikle Selçuklu döneminden pek çok cami vardır. Bunlardan Murat Paşa Camii ve Yivli Minare Camii en çok bilinen camilerdir. Antalya’nın batısındaki Demre’de Noel Baba Kilisesi; doğudaki Alanya’daysa 1400 yıllık Aya Yorgi Kilisesi bulunmaktadır. Bunun dışında Serik’e bağlı turizm merkezi Belek, Serik’te 2004’te özel bir girişimle Dinler Bahçesi isimli ibadethane açılmıştır. Kudüs’ten sonra üç dinin buluştuğu ikinci nokta olan bu bahçede üç semavi dinin (Hristiyanlık, İslam ve Musevilik) ibadethaneleri yan yana mevcuttur.
